Hoe een gedeeltelijke architectuuropdracht afsluiten?

Twee NIEUWE modelcontracten van PROTECT

Het geniet de voorkeur dat je als architect steeds een volledige architectuuropdracht afsluit, gaande van het ontwerp tot en met de controle. Toch kan de opdrachtgever jou ook slechts een gedeeltelijke opdracht toevertrouwen. Zo kan hij jouw taak beperken tot het opmaken van de plannen of je enkel belasten met de controle op de uitvoering van de werken.

De reden hiervoor kunnen zeer verschillend zijn. Zo gaat bijvoorbeeld de opdrachtgever met jou in zee voor het ontwerp, maar omwille van de afstand architectenkantoor - werf doet de opdrachtgever voor de controle van de werken beroep op een lokale architect. Of door een vroegtijdige beëindiging met een andere architect krijg je enkel de controleopdracht toegewezen. Etc.

Voor zogenaamde gedeeltelijke opdrachten hebben we met PROTECT twee nieuwe voorbeeldcontracten toegevoegd aan onze Kennisbibliotheek. Enerzijds het contract met een gedeeltelijke opdracht beperkt tot het ontwerp, anderzijds het contract met een gedeeltelijke opdracht beperkt tot de controle.

Wat zegt de wet?

Artikel 4 van de Wet van 20 februari 1939 verplicht een bouwheer om, voor werken die het voorwerp uitmaken van een vergunning, beroep te doen op een architect en dit zowel voor de opmaak van de plannen als voor de controle op de uitvoering. In de meeste gevallen treedt de architect-ontwerp ook op als architect-controle maar dit is geen wettelijke verplichting.

Een bouwheer kan er dus voor kiezen, vanzelfsprekend in samenspraak met de betrokkenen, om architect A aan te stellen voor de opmaak van de plannen en architect B voor de controle op de uitvoering. Een architect is gerechtigd hiermee in te stemmen, op voorwaarde dat enkele formaliteiten worden nageleefd.

Duidelijkheid in het architectuurcontract

Het architectuurcontract mag vanzelfsprekend geen twijfel laten over het voorwerp en de draagwijdte van de opdracht. Een architectuurovereenkomst op maat is vereist bij een gedeeltelijke opdracht.

ARCHITECTUUROPDRACHT beperkt tot het ONTWERP

Al naargelang de omstandigheden gaat het hier om een opdracht die stopt bij het bekomen van de vergunning dan wel bij de opmaak van een uitvoeringsdossier.

ARCHITECTUUROPDRACHT beperkt tot de CONTROLE

Dit contract heeft betrekking op de uitvoeringsfase. In het modelcontact van PROTECT is rekening gehouden met de omstandigheid dat deze opdracht eveneens de opmaak van het uitvoeringsdossier kan omvatten.

Stedenbouw & Deontologie

Naast de juridisch-contractuele kant van de zaak, is het belangrijk t.o.v. derden geen onduidelijkheid te creëren.

Zo moet duidelijk zijn dat jij als architect en de opdrachtgever contractueel overeenkomen dat je enkel het ontwerp opmaakt en niet de controle op de uitvoering gaat waarnemen. Dit moet zeer duidelijk uit de vergunningsaanvraag af te leiden zijn. In geen geval mag de indruk worden gegeven aan de betrokken instanties, met name de vergunningverlenende overheid en de Orde van Architecten, dat de architect wél zal instaan voor de controle.

Binnen de deontologische vereisten is er artikel 21 van het Reglement van Beroepsplichten van 18 april 1985, waarin de mogelijkheid van een gedeeltelijke architectuuropdracht wordt voorzien:

“In toepassing van de wet van 20 februari 1939, mag de architect de opdracht voor het opmaken van een uitvoeringsontwerp niet aanvaarden zonder tegelijkertijd te zijn belast met de controle op de uitvoering der werken.
Van dit beginsel wordt afgeweken wanneer de architect de verzekering heeft dat een ander architect, ingeschreven op een tableau of op een lijst van stagiairs, met de controle belast is. In dit geval geeft hij hiervan kennis aan het openbaar bestuur dat de bouwtoelating heeft verleend, evenals aan zijn Raad van de Orde, en deelt de naam mee van de architect die hem opvolgt.
Hij zal op dezelfde wijze handelen wanneer hij, na een uitvoeringsontwerp te hebben afgeleverd, door de bouwheer van de controleopdracht wordt ontheven.”

Dit artikel voorziet de mogelijkheid van een gedeeltelijke architectuuropdracht, met dien verstande dat een opdracht beperkt tot het ontwerp maar zou mogelijk zijn op voorwaarde dat men de zekerheid heeft dat er een opvolgende architect is of zal worden aangesteld, en wie deze architect is.

Voor de deontologische formaliteiten adviseert PROTECT om steeds contact op te nemen met de betrokken Provinciale Raad.

Conclusie

Hoewel het dus zowel juridisch als deontologisch onder bepaalde voorwaarden mogelijk blijkt een gedeeltelijke architectuuropdracht te aanvaarden, verdient het de voorkeur om indien mogelijk steeds een volledige architectuuropdracht aan te gaan en uit te voeren. Het is evident dat de architect die instond voor het ontwerp ook het best geplaatst is om de uitvoering van de werken die het voorwerp uitmaken van dit ontwerp, te controleren.

Voor zover bepaalde voorzorgen in acht worden genomen, is het aangaan van een gedeeltelijke architectuuropdracht echter mogelijk.

Als PROTECT verzekerde kan je de betrokken voorbeeldcontracten als basis of inspiratie hanteren.

Op de MyProtect-Tool zijn onder “Mijn Kennisbib“ beide modelcontracten te downloaden. Dit onder “map 16 Voorbeeldcontracten gedeeltelijke opdrachten” onder de rubriek “01 Modelcontracten”.

Voor bijkomende of andere vragen kan je terecht op assist@protect.be en 02/421.17.44.